محمد حقگو- مصرف بنزین این روزها با گسترش تولیدات خودروی کشور افزایش شدیدی یافته و خطر تشدید ناترازی بنزین را افزایش داده است. در این شرایط، اگر چه دولت ناترازی پنهان موجود را با راهکارهایی نظیر سوآپ بنزین پوشش داده، با این حال به نظر می رسد پس از سال ها بی توجهی در عین وجود ظرفیت ها، نوبت به توسعه راهکارهای سوخت جایگزین در کشور فرا رسیده است.

عقب افتادن پیک تولید از مصرف بنزین 

سال های 97 تا 1400، ایران حضور شیرین در باشگاه صادرکنندگان بنزین را به مدد راه اندازی پالایشگاه ستاره خلیج فارس، کاهش مصرف بنزین با اصلاح قیمت در آبان 98 و نیز شیوع کرونا تجربه کرد. بر این اساس در سال 99، کشور به اوج صادرات بنزین در آن سال ها رسید و از این مسیر درآمد حدود سه میلیارد دلاری حاصل از صادرات این محصول با ارزش برای کشور به دست آمد. ارزش این درآمد زمانی مشخص می شود که با صادرات 4.3 میلیارد دلاری نفت در 11 ماهه همان سال مقایسه شود!

با این حال، گذشت دوره کرونا و همچنین روند رو به رشد مصرف بنزین را که از مسیر طولانی مدت خود دور شده بود، بازگرداند.  به طوری که به گزارش فارس به نقل از مدیر عامل شرکت ملی پالایش و پخش فراورده های نفتی، امسال تاکنون، میانگین مصرف بنزین بین 119 تا 120 میلیون لیتر در روز بوده و به احتمال زیاد این میزان نیز بیشتر خواهد شد. این در حالی است که پیک تولید بنزین در کشور بین 110 تا 115 میلیون لیتر در روز است و به طور معمول در حالت پیک تولید نیز نمی توان به میانگین مصرف روزانه بنزین پاسخ داد. در مجموع در این بخش تخمین زده می شود که به طور میانگین طی امسال، کشور با ناترازی روزانه 15 میلیون لیتر بنزین (نسبت به بنزین تولیدی در پالایشگاه ها) روبه رو باشد.

3 تدبیر دولت سیزدهم که وضعیت بنزین را پایدار نگه داشت

مسئله ای که در امسال مطرح بود، این بود که آمارهایی از جمله آمارهای فوق در حوزه مصرف و تولید، با یکدیگر همخوانی ندارند و این در حالی بود که گاهی تاکید می شد طی امسال واردات بنزین انجام نشده است. با این حال، هم اینک گزارش فارس، نشان می د هد که دولت تاکنون توانسته با استفاده از ظرفیت سوآپ، تهاتر بنزین و کمک گرفتن از بنزین پتروشیمی ها، تولید و مصرف بنزین را سربه سر نگه دارد.

نزدیک بودن اتمام دوره مصرف اقدامات کوتاه مدت 

در شرایطی که به دلایل متعدد، استفاده از راهکارهای افزایش قیمت برای بهینه کردن مصرف بنزین در کشور میسر نیست، دولت در اقداماتی عاجل برای مهار ناترازی سوخت، رو به مهار قاچاق بنزین آورده است. به گفته سالاری مدیر عامل شرکت ملی پالایش و پخش فراورده های نفتی، مقدار قاچاق بنزین کشور روزانه 5 میلیون لیتر برآورد می‌شود. بخشی از این قاچاق از طریق مهاجرت کارت‌های هوشمند سوخت انجام می‌شود. از این رو هم اینک شاهد اقداماتی از جمله محدود کردن کارت سوخت آزاد جایگاه های سوخت، کاهش 100 لیتری حجم سوخت آزاد کارت های سوخت و رسیدن آن به 150 لیتر و ایجاد محدودیت های جدید برای استفاده از کارت سوخت هستیم. (به این صورت که در هر بار سوخت گیری میزان سوخت گیری محدود شده، ضمن این که قید زمانی برای فاصله بین دو سوخت گیری تعریف شده است و ...)

اما با توجه به این که این راهکار نیز سرانجام به سطح بهینه اجرایی خود می رسد، به نظر می رسد باید راهکارهای غیر قیمتی دیگری که تاکنون برای مهار تقاضای سوخت به کار گرفته نشدند، روی میز قرار گیرند، تا حد امکان پیش بینی واردات بنزین در بودجه که برای کشور بسیار ارزبر و پرهزینه است، به تعویق بیفتد. طبق اظهارات شریعتی عضو کمیسیون انرژی در بودجه امسال «دولت واردات سوخت به میزان بیش از 600 میلیون دلار بنزین و 300 میلیون دلار گازوئیل را لحاظ کرده است. بدین ترتیب پیش‌بینی دولت بر واردات حدود یک میلیارد دلار بنزین و گازوئیل در سال 1402 است.»

خودروهای برقی و هیبریدی

با این اوصاف، اولین و در عین حال قابل دسترس ترین گزینه ای که هم اینک برای جبران ناترازی بنزین مطرح شده و وزیر صمت نیز به آن اشاره کرده، رفتن به سوی توسعه خودروهای برقی و هیبریدی است. موضوعی که در سال های گذشته به آن به عنوان یک راه و فناوری جدی حمل و نقل نگاه نشده است. با این حال هم اینک به نظر می رسد مسائل مقدم تری در حوزه خودرو از جمله قیمت و تنظیم بازار خودروهای بنزینی وجود داشته باشد.

ظرفیت مغفول CNG

دومین گزینه ای که به نظر می رسد رفتن به سوی آن توجیه پذیر و کم کم گریز ناپذیر است، استفاده از سوخت گاز طبیعی یا همان CNG است. در این زمینه، گزارش ها حاکی از آن است که هم‌اکنون زیرساخت مصرف روزانه 45 میلیون متر مکعب سی‌ان‌جی در کشور و جایگزینی با 45 میلیون لیتر بنزین وجود دارد ولی فقط نیمی از آن استفاده می شود. همچنین طبق آمار شرکت ملی پخش، دولت می‌تواند با سیاست‌های حمایتی، مصرف سی‌ان‌جی را به میزان 21.5 میلیون متر مکعب افزایش و مصرف بنزین را 21.5 میلیون لیتر در روز کاهش دهد.

3 میلیون تن گاز مایعی که سالانه هدر می رود

سومین گزینه جایگزین برای بنزین، سوخت گاز مایع یا ال پی جی است. در این زمینه آمارهای شرکت گاز نشان می دهد که سالانه بیش از 3 میلیون تن ال‌پی‌جی به دلیل امکان نداشتن صادرات، در خطوط لوله سراسری هدر می‌رود. در صورت ورود این میزان ال‌پی‌جی هدررفته به سبد سوخت می‌توان روزانه 13.5 میلیون لیتر در مصرف بنزین صرفه‌جویی و حتی آن را با قیمت بالاتر صادر کرد.

در مجموع باید گفت که تنها از مسیر توسعه ظرفیت گاز مایع و طبیعی برای سوخت خودروها امکان کاهش مصرف بنزین معادل 35 میلیون لیتر در روز وجود دارد. این علاوه بر کاهش سوختی است که می تواند از مسیر بهبود بهره وری انرژی با توسعه خودروهای برقی حاصل شود.

گروه ادب و هنر –شاید شما هم این جملات را شنیده باشید که «فردوسی شاعری آریایی و عرب‌ستیز بود»، «فردوسی در یکی از ابیات شاهنامه از اعراب به سوسمارخوار تعبیر کرده است»، «در شاهنامه حتی یک کلمه عربی وجود ندارد»، «فردوسی شاعری زن‌ستیز بوده است» و.... این‌ها ادعاهایی است که در طول تاریخ درباره اثر جاودانه حکیم ابوالقاسم فردوسی مطرح شده است؛ ادعاهایی که تا امروز از سوی شاهنامه‌پژوهان زیادی رد یا به ندرت، تأیید شده است. با وجود این، پس از گذر سال‌ها همچنان پرسش‌های تازه‌ای درباره این اثر، در ذهن مخاطبان به وجود می‌آید. چندی پیش، بنیاد فردوسی توسی با هدف پاسخگویی به برخی سؤالات فارسی‌زبانان که در نقاط مختلف دنیا زندگی می‌کنند به سراغ استاد جلال خالقی‌مطلق، از برجسته‌ترین شاهنامه‌پژوهان معاصر که اکنون در هامبورگ آلمان سکونت دارد، رفت و تعدادی از پرسش‌های مخاطبان درباره شاهنامه فردوسی را با او مطرح کرد. سوالات و پاسخ دکتر خالقی‌مطلق به آن‌ها ‌ در صفحه اینستاگرام این بنیاد بارگذاری شده است. تعدادی از این پرسش‌ها را به همراه پاسخ‌های این استاد برجسته، در ادامه می‌خوانید.

 

آیا بعدازاین باید منتظر نسخه‌ای جدید از شاهنامه باشیم؟

این رویداد ویژه، بسته به اتفاقات، اقبال و بخت ماست. باید ببینیم نسخه‌ قدیمی‌تری ازآن‌چه در دسترس ماست، برای استناد به آن به دست ما می‌رسد یا خیر. نمی‌خواهم بگویم این احتمال درحد هیچ است اما این احتمال بسیار کم است. هم‌اکنون ما باید با همین نسخه‌هایی که در دسترس داریم کار تصحیح شاهنامه را انجام دهیم.

 

بررسی سبک‌شناسی نسخه‌ها تا چه حد می‌تواند به حل برخی سؤالات در شاهنامه‌شناسی کمک کند؟

هر مسئله را باید عنوان‌به‌عنوان بررسی کرد. سبک‌شناسی نسخه‌ها در برخی از عناوین هیچ کمکی نمی‌کند ولی در برخی از عنوان‌ها کمک‌های مفیدی به حل مسئله دارد، پس ما باید تک‌به‌تک عنوان‌ها را خوانده و بررسی کنیم تا بر اساس همین بررسی‌ها متوجه شویم چه تعداد از ابیات شاهنامه را فردوسی گفته و چه مقدار، بعدها به شاهنامه افزون‌شده است.

 

آیا وزن عروضی شاهنامه برای آواز خواندن و ساخت موسیقی مناسب است؟

درجایی از قول من نوشته‌اند که وزن عروضی شاهنامه (به دلیل تکراری و سخت بودن) برای آوازخواندن مناسب نیست؛ اما من یادم نمی‌آید که کجا چنین چیزی گفته یا نوشته باشم. بی‌تردید، شاهنامه را می‌توان به‌صورت آواز خواند، همچنان که هنوز هم می‌خوانند ولی به دلیل یکنواخت بودن وزن شاهنامه، آواز به‌صورت یکنواخت درمی‌آید؛ مگر این‌که در خواندن، کمی بیت‌ها را عوض کنند. امروز نقال‌ها و آوازخوان‌ها شاهنامه را می‌خوانند، به‌تازگی هم محسن مرعشی، از خوانندگان شناخته‌شده، شاهنامه را با عنوان «شهپرنامه» اجرا کرده است.

 

چرا در شاهنامه از شهرهای غرب کشور و کردستان   صحبتی به میان نیامده است؟

اتفاقاً در شاهنامه از اقوام کردزبان، صحبت به میان آمده اما تعداد این ابیات بسیار کم است چون جغرافیای شاهنامه بیشتر مربوط به مشرق ایران و به‌ویژه خراسان است؛ اما حماسه‌هایی در شاهنامه وجود دارد که در غرب ایران اتفاق افتاده و می‌توان میان حماسه‌های شرق و غرب ایران مقایسه‌هایی داشت. دکتر آرش مفاخر این پژوهش‌ها را انجام داده، البته مهدی سیدی نیز کتابی ارزنده به نام «جغرافیای تاریخی شاهنامه» را نوشته و به‌صورت کامل دراین‌باره توضیحاتی داده است.

 

در شاهنامه فردوسی بیت‌هایی با مضمون عرض ارادت فردوسی به امیرالمؤمنین(ع)آمده است؛ ازجمله این بیت :«برین زادم و هم برین بگذرم/چنان دان که خاک پی حیدرم» آیا این بیت‌ها از فردوسی است یا خیر؟

در این‌که این بیت‌ها از فردوسی است، هیچ تردیدی نیست. فردوسی اهل‌تشیع بوده است. تشیع و ایران‌دوستی در زمان فردوسی پشت و روی یک سکه هستند و ما نباید تحت تأثیر مسائل سیاسی روز، فردوسی را غیرمسلمان و غیرشیعه تلقی کنیم. فردوسی مسلمان و شیعه دوازده‌امامی بوده و در این شکی نیست. این موضوع را باید بپذیریم و نباید با این موضوعات که در اثر تحقیق ثابت‌شده، مخالفت کنیم.

 

آیا بیت «ز شیر شتر خوردن و سوسمار/عرب را به‌جایی 

رسیده ست کار و ...» که در نکوهش اعراب نوشته‌شده از فردوسی است؟

خیر. این بیت‌ها از فردوسی نیست. این را دیگران به شاهنامه وارد کرده‌اند. حقیقت این است که با بودن و نبودن این بیت، چیزی بر ایران‌دوستی فردوسی اضافه و کم نمی‌شود؛ بنا به مستندات و پژوهش‌های انجام‌شده، فردوسی ایران‌دوست بوده و لزومی ندارد این چند بیت از فردوسی باشد تا او را ایران‌دوست بدانیم.

 

چرا در بخش داستان اسکندر، واژه‌های عربی بیشتر است؟

به این دلیل است که این بخش از شاهنامه از مسیر ترجمه عربی وارد مآخذ فردوسی شده است.

 

آیا شاهنامه هنوز فضاهای تازه‌ای برای انجام پژوهش دارد؟

بله در پژوهش‌ها می‌توان به موضوعاتی درباره حقوق مدنی، تشکیلات سیاسی، اجتماعی، خانوادگی، تشکیلات کشورداری، درباری، سپاهی، اداری و موضوعات دیگری از این قبیل پرداخت.

 

آیا در شاهنامه مرگ‌اندیشی و زیست اخلاقی نسبتی مستقیم با هم دارند؟

این پرسش فلسفی خوبی است که برای پاسخ به آن باید تحقیقات فراوانی انجام شود. مرگ در شاهنامه جایگاه بسیار مهمی دارد و فردوسی به این مسئله بسیار اندیشیده و آن را بیان کرده است.

 

سره‌نویسی در شاهنامه چقدر رعایت شده است؟

 از دیدگاه شما، سره‌نویسی کار درستی است؟

به نظر من سره‌نویسی کار درستی نیست؛ چون زبان را خشک می‌کند و از لطف زبان کم می‌کند. اما از سویی دیگر به کاربردن فراوان واژه‌های بیگانه نیز درست نیست. سره‌نویسی تا جایی مفید است که آن‌چه ما می‌گوییم و می‌نویسیم خوب فهمیده و خوب دریافت شود ولی جایی که زبان خشک می‌شود، نباید سره‌نویسی کرد. ما باید به واژه‌های زبان فارسی بسیار توجه کنیم و تا جایی که می‌توانیم با توجه به توضیحاتی که داده شد از واژه‌های فارسی استفاده کنیم. فردوسی به سره‌نویسی علاقه داشته است؛ اما نه به آن صورتی که هیچ واژه عربی به کار نبرد. در شاهنامه حدود 500 واژه عربی به‌کاررفته است که بعضی از آن‌ها یک‌بار و بعضی دو و برخی چند صدبار تکرار شده‌اند. کلماتی مانند «تعدیل» فقط یک‌بار در شاهنامه آمده ولی برخی کلمات که خیلی روزمره بوده بیشتر به‌کاررفته است. البته این واژه‌ها شامل نام‌های خاص (نام شخص و شهرها) می‌شود. باید به این نکته توجه داشت که اگر برای فردوسی، فرقی نداشت که فارسی بگوید یا عربی، شاهنامه از کلمات عربی پر می‌شد. فردوسی در این راه، تلاش‌های زیادی کرده و مأخذی که از آن بهره برده نیز بسیار مؤثر است. این مآخذ واژه عربی کمتری داشته و فردوسی هم تلاش کرده تا جایی که سخنش مصنوعی نشود واژه عربی به کار نبرد.

 

 هنگامی که صحبت از علامه مجلسی به میان می‌آید، عموماً ذهن مخاطبان به سوی اثر سترگ وی، «بحارالانوار»، جلب می‌شود؛ گنجینه‌ای از روایات و احادیث که باید آن را بزرگ ترین جامعِ حدیثِ جهان اسلام بدانیم. با این حال، اگر برای شناخت وی، تنها به این کتاب تکیه کنیم، در حق علامه مجلسی، از جاده انصاف به دور افتاده و مرتکب ظلمی نابخشودنی شده‌ایم؛ چرا که توانمندی و آثار ارزشمند وی، تنها متکی به یک عرصه نیست و بحق، نام علامه، سزاوار اوست. امروز، در روز بزرگداشت علامه مجلسی، فرصتی دست داد تا در خدمت استاد ارجمند و مترجم گران‌قدر، دکتر محمود مهدوی دامغانی باشم؛ استادی که بارها در سخنان ارزشمند ایشان، نکاتی درباره علامه مجلسی و جایگاه علمی و ادبی وی شنیده‌بودم. به همین دلیل، از دکتر مهدوی دامغانی خواستم که هر چند به اجمال، درباره ویژگی‌های این عالم نامدار و خدمت گزار عالَم اسلام، نکاتی را بیان کند که مانند همیشه، با بزرگواری پذیرفت و آن‌چه در پی می‌آید، مشروح این گفت‌وگوست.

استاد! صحبت درباره علامه مجلسی و خدمات آن مرحوم به جهان اسلام و بالاخص، عالم تشیّع است. از حضرتعالی درخواست دارم که به مبحث، ورودی متفاوت از موارد مشابه – که بر موضوع اثر سترگ بحارالانوار تکیه بیشتری دارند – داشته باشید.

چه می‌توان گفت درباره جایگاه و منزلت کسی که فقط تألیفات وی به زبان فارسی، بیش از 50 اثر   می‌شود و این، علاوه بر کتاب بحارالانوار در صد و چند جلد و نیز، شرح آن بزرگوار است بر اصول کافی که با عنوان «مِرآةُ العُقُول فی شرح اخبار آل الرسول» و در 13 جلد، در دسترس ماست. خداوند رحمت کند مرحوم محمدتقی بهار، استاد ادب فارسی و شاعر نامور خراسانی را که در کتاب ارجمند «سبک‌شناسی»، به   موضوع  نگارش‌های علامه مجلسی به زبان فارسی اشاره کرده‌است. این خدمت بزرگ علامه بود که برای عامه مردم که از دانستن زبان عربی محروم هستند، معارف اسلامی و متون دینی و اعتقادی را به زبان فارسی و قابل فهم برای همه بنویسد و آن ها بتوانند افزون بر معارف دینی، روایت‌های مربوط به تاریخ اسلام را هم، از منبعی مطمئن و علمی دریافت کنند.

علامه مجلسی، به عنوان عالمی شهیر و تأثیرگذار، هم طرفدار دارد و هم منتقد؛ هرچند که شمار منتقدان هیچ‌گاه بر طرفداران فزونی نگرفته‌است. برخی از این انتقادات، چندان در جاده انصاف نیست و گاه، بی‌انصافی در آن ها موج می‌زند. به اعتقاد شما، ریشه این نوع از انتقادات کجاست؟

ببینید، چنین انتقاداتی، عموماً نوعی شتابزدگی در اظهار نظر است، نمی‌گویم از سر بی‌اطلاعی که خدای ناکرده اسائه ادبی نباشد، می‌گویم از سر شتابزدگی است. این افراد آن‌چنان که باید، نه علامه مجلسی را می‌شناسند و نه آثار وی را؛حتی آثار علامه را بررسی هم نکرده‌اند. این رفتارها، به ویژه از حدود دهه سوم قرن گذشته خورشیدی، به چشم می‌خورد؛ ناهنجاری‌های سخنان امثال احمد کسروی و افرادی که جا پای او گذاشتند، این‌ها گاه از دایره ادب هم، بیرون می‌رفتند و به ساحت علامه جسارت می‌کردند. خداوند رحمت کند شیخ فاضل و دانشمند متقی، مرحوم شیخ عبدالرحیم ربّانی شیرازی را که بدون تردید، از مفاخر بزرگ سده ما و شیراز مدت‌ها به حضور و وجود وی آراسته‌بود. او کتابی را در یک جلد و در 250 صفحه درباره علامه مجلسی و خدمات وی نوشت که خوشبختانه آن را در جلد نخست بحارالانوار آورده‌اند. افزون بر این، مرحوم آقای دوانی – که خدایش بیامرزد – در ترجمه جلد 53 بحارالانوار که درباره زندگی حضرت مهدی(عج) است، مقدمه‌ای را مرقوم فرموده‌ که بنده، دوستان اهل تحقیق را به مطالعه

 آن ها دعوت می‌کنم. واقعاً چرا باید با شتابزدگی و بدون تحقیق، سخنانی را بازگو کنیم که وجهه علمی و منصفانه ندارند؟ در دوره‌ای، مسئله توهین به علامه مجلسی تا آن‌جا پیش رفت که مرحوم آقای خمینی – که خدایش رحمت کند – به دفاع از ساحت وی پرداختند و یکی دو بار ایراد سخن فرمودند که جسارتی به ناحیه این مرد بزرگ نشود.

می‌دانم که سال‌هاست با آثار علامه مجلسی آشنا هستید و حتی یک‌بار، اگر اشتباه نکنم، در مجله بهار سال 1353 دانشکده الهیات مشهد، به تفصیل درباره آثار او به زبان فارسی، مطلب منتشر فرموده‌اید. با توجه به این آشنایی دیرینه، برجستگی کار علامه مجلسی را در چه می‌دانید؟ به طور دقیق‌تر، کدام وجه از شخصیت و فعالیت‌های علمی وی، نظر شما را به خودش جلب کرده‌است؟

در این زمینه، می‌توانم به موارد متعددی اشاره کنم که طرح همه آن ها، در این مجال مختصر نمی‌گنجد؛ اما در مجموع چند مورد مهم و قابل ذکر را خدمت شما و خوانندگان ارجمندتان، عرض خواهم کرد. نخست این‌که علامه مجلسی در شناخت احادیث، یک نقاد خوب و برجسته ‌است. او بسیار عالی روایات ضِعاف را نقد و بررسی می‌کند. نمونه‌های نقادی وی بسیار است و اهل علم و مطالعه، حتماً با مواردی از آن آشنایی دارند. دوم این‌که علامه مجلسی در طرح آن‌چه صواب است، صداقت، صراحت و شجاعت بسیاری دارد. مثلاً ایشان در جایی، رسماً مرقوم می‌فرماید که درباره مختار ثقفی، متوقف هستم و نمی‌دانم سرنوشت وی چه شد و چه سرانجامی یافت؟ طرح این مسئله، آن هم در شرایط آن روزهای اصفهان، کاری شجاعانه بوده‌‌است و این‌که شخصی بیاید و بگوید من درباره مختار و این‌که آیا او در نهایت رستگار شد یا نه؟ متوقف هستم و نمی‌توانم به تحقیق حرفی بزنم، به دور از حاشیه نبوده‌است. شگفتا که گاه برخی از اهل خرد، در چنین مواقعی به کتاب بحارالانوار مراجعه نمی‌کنند تا از آن بهره ببرند. نمونه دیگر از این شجاعت و صراحت را می‌توان در جلد 45 بحارالانوار، صفحه 74، دید. علامه مجلسی در آن‌جا و به نقل از مسعودی، مورخ شیعی مذهب، نقل می‌کند که تعداد کشته‌شدگان سپاه عبیدا... بن زیاد در واقعه کربلا، فقط 80 تن بود؛ موضوعی که طرح آن، در روزگاری که باورها و روایت‌های متفاوتی در جامعه رواج داشت، چندان ساده و بی‌دردسر نبود. سوم، دقت فوق‌العاده در نقل روایات و نیز، آوردن جزئیات بسیار دقیق در متون روایی است. مثلاً، شما در هیچ منبع و مأخذی مانند بحارالانوار، نمی‌توانید گزارش‌های مربوط به شهدای کربلا را با این دقت پیدا کنید. با مطالعه بحارالانوار متوجه می‌شوید که آمار شهدای کربلا بیش از 72 تن است. یا گزارش مربوط به محل دفن سر مطهر امام حسین(ع)، در هیچ منبعی به اندازه بحارالانوار   تجزیه و تحلیل نشده است. می‌دانید که وسعت روایات مربوط به این قضیه، حتی پژوهشگران برجسته را هم سرگردان می‌کند و به دشواری می‌اندازد. در ضمن، خیلی‌ها در خیلی نقاط، از باب افتخار و تبرک جستن، مدعی دفن سر مطهر امام حسین(ع) در دیار خود شده‌اند؛ در مصر، سوریه و حتی مدینه. با این حال، علامه مجلسی با کمال دقت، روایات و مطالب کتاب‌هایی مانند «فرحة الغری» سید بن طاووس و «کامل الزیارات» ابن قولویه قمی را بررسی کرده و به این نتیجه رسیده‌است که محل دفن سر مطهر امام حسین(ع) در نجف اشرف و در جوار مرقد مطهر پدر گرامی اوست. علامه مجلسی استدلال می‌فرماید که ائمه(ع) به ویژه امام صادق(ع) هرگاه به زیارت نجف، مشرف می‌شدند، از زیارت سیدالشهدا(ع) نیز، غفلت نمی‌کردند.

برگردیم به موضوع نقد شخصیت علامه مجلسی و آثار او. شما فرمودید که برخی از این نقدها، از سر شتابزدگی بوده و لازم است که افراد، پیش از طرح نقد، سری به آثار علامه بزنند. اگر امکان دارد، در این زمینه توضیح بیشتری ارائه بفرمایید. 

عرض کردم که آثار علامه مجلسی به زبان فارسی، بیش از 50 جلد است و همان‌طور که شما اشاره کردید، من طی مقاله‌ای به بررسی و معرفی تعدادی از آن ها که قابل معرفی بود، پرداخته‌ام. آیا ما می‌توانیم، اصلاً حق داریم که بدون مراجعه به کتابی مانند «حق‌الیقین» که در چند جلد تألیف شده و در اثبات و حقانیت عقاید شیعه است، به نقد علامه ورود کنیم؟ آیا حق داریم بدون مراجعه به آثار دیگر علامه، به قضاوت درباره شخصیت وی بپردازیم؟ آیا می‌توان مردمی را که به دنبال شناخت تاریخ ائمه شیعه(ع) هستند، از مطالعه کتاب «جلاءالعیون» محروم کرد؟ آیا کسانی که به انتقادات غیرمنصفانه و گاه، در کمال تأسف، اسائه ادب نسبت به علامه مجلسی رو می‌آورند، از جایگاه بلند وی در ترجمه متون مذهبی آگاهند؟ چه کسی می‌تواند قصیده دعبل خزاعی را به شیوایی و روانی علامه مجلسی ترجمه کند؟ این ترجمه، خوشبختانه سال‌ها قبل در مجله آستان قدس و در 20 صفحه، به صورت یک‌جا منتشر شد؛ ترجمه‌ای که نشان‌دهنده مهارت، سلیقه و هنرمندی علامه در گزینش واژگان معادل است. به عنوان نمونه، آن مرد بزرگ، احتمالاً برای نخستین بار، واژه عربی «سمراء» را به زیبایی، «گندمگون» ترجمه فرمود؛ حال آن‌که پیش از آن و حتی برخی افراد متأخر، این واژه را «سیه چرده» معنا کرده‌اند. نگاهی به آثار سترگ علامه مجلسی، مانند بحارالانوار و مِرآةُ العُقُول نشان می‌دهد که زحمات علامه مجلسی و تلاش این بزرگمرد فراموش شدنی نیست. او اثری با نام «مشکاة الانوار» در فضایل و آداب قرائت قرآن دارد که واقعاً خواندنی و قابل استفاده است یا آثاری مانند «عین الحیات» و «حیات‌القلوب» که هرکدام گنجینه‌ای از معارف شیعه محسوب می‌شود، بنابراین، باید به دور از تعصب و بی‌انصافی، کارها و خدمات علامه مجلسی را دید.

برخی از منتقدان علامه مجلسی، خاورشناسانی مانند ادوارد براون هستند که متأسفانه دیدگاه آن ها بر گروهی از پژوهشگران ایرانی هم تأثیر گذاشته است.

امثال ادوارد براون مُغرِض یا لوئی ماسینیون را چه رسد که درباره علامه مجلسی سخن بگویند؟ چه کسی به آن ها این حق را داده‌ است؟ من یک بار به نقد خبیثانه براون در همان مقاله‌ای که اشاره کردید، پاسخ دادم، منتها درد این‌جاست که برخی چنان غربزده شده‌اند که می‌پندارند سخن اینان، شُسته و رُفته و به دور از هر غرضی است؛ این اشتباه محض است. مأموریت این افراد در هم کوبیدن ستون‌های علمی شیعه بوده و اتکای صرف به آثار آن ها برای نقد، قطعاً مقرون به صواب نیست.

 

بهاره موفقی/ دریافت هزینه های متعدد هنگام ثبت نام از سوی برخی مدارس دولتی به جایی رسیده که والدین از وضعیت نظارت ها بر مدارس متخلف ناامید شده اند و تحمل این وضعیت برای خانواده ها بغرنج تر شده است. یکی از شهروندان در گلایه های خود در این زمینه می گوید: « طبق قانون اساسی باید تحصیل تا مقطع دیپلم رایگان باشد. پس چطور مدیران مدارس به هر بهانه ای از اولیا پول می‌گیرند و گرو کشی می کنند. دولت و آموزش و پرورش اگر بخواهند می‌توانند جلوی این تخلفات را بگیرند، اما نمی خواهند. مدارس دولتی شهر مشهد به هر بهانه ای طلب پول می کنند؛ آن هم در منطقه محروم شهر و از مردم بیچاره!» هرچند رئیس اداره ارزیابی عملکرد و پاسخگویی به شکایات اداره‌کل آموزش و پرورش خراسان رضوی معتقد است این مسائل ریشه در نیاز استان به سرانه هزار میلیارد تومانی دارد، اما این امر بدیهی است که جیب مردم نباید دیوار کوتاهِ کمبود بودجه های دولت  و وزارت آموزش و پرورش باشد.

فقط مسئولان بخوانند!

گلایه های مردمی درباره دریافت هزینه های متعدد از سوی مدارس دولتی فراوان است که در ادامه به برخی از آن ها اشاره می شود تا مسئولان بخوانند و از این وضعیت بیشتر بدانند:

«مدارس که بابت ثبت نام پول زور می گیرند و صدای ما هم به جایی نمی رسد. مدرسه ..... واقع در ایثارگران بابت ثبت نام  800 هزار تومان گرفته است، آخر من به عنوان کارگر سر گذر این هزینه را از کجا بیاورم؟»

«دولت وآموزش و پرورش می گویند مدارس دولتی حق پول گرفتن از اولیا ودانش آموزان را ندارند، اما متاسفانه در هنرستان..... ابتدای ثبت نام درخواست ۳ میلیون  تومان کردند و با یک میلیون و 500 هزار تومان کمتر وبیشتر ثبت نام کردند. حتی موقع امتحانات گروکشی کردند وکارت ورود به جلسه را ندادند تا 3 میلیون تومان کامل واریز شود. آموزش و پرورش هم جوابگو نیست، مگر دولت ندارد خرج دانش آموزان همین مرز وبوم کند؟ به دادمان برس خراسان.»

«هر سال موقع ثبت نام مدارس این داستان تکرار می شود. شما هم جزئیات آن را چاپ می کنید،  وزیر آموزش و پرورش و بازرسی هم می گویند گرفتن وجه غیر قانونی است. اما واقعیت این است که مدارس پول می گیرند؛ تازه رسید با مهر هم می دهند. خب اگر بخشنامه هست که پول بگیرید، همین را به صراحت اعلام کنید نه این که می گویند پول نگیرید، اما همه مدارس می گیرند.»

«با این که مسئولان هر سال اعلام می کنند ثبت نام بین پایه ای خود به خود انجام می شود و گرفتن پول از اولیای دانش آموزان خلاف قانون است، ولی برخی مدارس در ناحیه 6 مشهد در شاد پیام گذاشتند که باید برای ثبت نام مراجعه کنید و پول هم بدهید، در غیر این صورت ادامه تحصیل دانش آموز در پایه بعدی ممکن نیست.»

«آدم از ترفندهای مدارس برای گرفتن پول از مردم انگشت به دهان می ماند. مثلا بردن بچه ها به اردو و گرفتن پول برای اردو یکی از همین روش هاست که دو برابر هزینه یک اردو را از والدین می گیرند و صورت هزینه ها را هم اعلام نمی کنند و کسی هم نظارت ندارد که هیچ، انگار خود آموزش و پرورش هم موافق است.»

«شما را به خدا قسم می دهم که به گوش مسئولان آموزش و پرورش برسانید مردم از این همه دستورات و سفارشات ریز و درشت مدارس خسته شده اند. هر روز یا یک کار جدید درست می کنند یا به یک بهانه ای به دنبال پول گرفتن از والدین هستند. صد مدل جشن در مدارس درست کرده اند؛ هر روز برای برگزاری جشن های الکی و بی فایده از والدین پول می خواهند. دیگر بس است.»

دریافت هزینه برای ثبت نام های خارج از محدوده تخلف است

در ادامه انبوه گلایه های مردم از پول ستانی مدارس دولتی و گرفتاری های والدین در این زمینه را از «محمد شم آبادی»، رئیس اداره ارزیابی عملکرد و پاسخگویی به شکایات آموزش و پرورش استان پیگیری می کنیم. وی در پاسخ به این سوال که مدارس برای ثبت نام دانش آموزان در چه مواردی اجازه دریافت هزینه دارند؟ به «خراسان رضوی» می گوید: در فصل ثبت نام تنها هزینه های مجاز شامل هزینه بیمه به مبلغ 30 هزار تومان و هزینه کتاب است که در هنرستان ها، هزینه لباس کار به این موارد اضافه می شود. در واقع، این سه قلم جزو وجوه اجباری است که اولیا باید پرداخت کنند، اما دیگر موارد دریافتی با عنوان کمک به مدرسه تخلف محسوب می شود. وی در پاسخ به این سوال که آیا دریافت هزینه ثبت نام از دانش آموزان خارج از محدوده مجاز است یا غیر مجاز ؟ می افزاید: در بحث خارج از محدوده اگر پولی دریافت شود، آن هم تخلف محسوب می شود. قانونا در مواردی که خارج از محدوده هستند هم باید پول دانش آموز عودت داده شود و هم دانش آموزی که در محدوده سکونت نیست، باید در محدوده سکونت خودش ثبت نام کند. شم آبادی تصریح می کند: در هنرستان چنین چیزی شرط نیست یعنی شرط محدوده سکونت برای دانش آموزان هنرستان وجود ندارد. این موارد باید به ما گزارش شود تا برخوردهای لازم صورت گیرد. تیم های نظارتی ما هم از ستاد ثبت نام استان به صورت تیم هایی است که هر هفته حداقل 10 تیم، بازدید از ادارات و مدارس را انجام می دهند. همچنین کل ادارات استان که شامل  47 منطقه است، موظف هستند که در مردادماه در روزهای دوشنبه و چهارشنبه که مدارس فعال هستند، مشابه این بازدیدها را داشته باشند. در شهریورماه هم که مدارس همه روزه باز هستند، این بازدیدها باید انجام شود.

115 مورد؛ آمار منجر به عزل، جابه جایی و تصمیم گیری در کمیته انتصابات مدیران

رئیس اداره ارزیابی عملکرد و پاسخگویی به شکایات اداره‌کل آموزش و پرورش استان در پاسخ به این سوال که چه تعداد بازدید در این زمینه انجام شده است؟ می گوید: مطابق آخرین آمار،  امسال 3 هزار و 500 بازدید از شروع فصل ثبت نام تاکنون در استان انجام و در سامانه ثبت شده است. آماری که منجر به عزل، جابه جایی و تصمیم گیری در کمیته انتصابات مدیران در کل استان شده، حدود 115 مورد بوده است. بر اساس آمارهای سه تا چهار هفته اخیر نیز 415 تذکر شفاهی و 51 تذکر کتبی داشتیم. وی می افزاید: خیلی از مدارس را داریم که تکلیف شده این پول ها را باید به اولیا برگردانند، اما ارقام برگشت داده شده به اولیا را جمع بندی نکردیم. در آیین نامه اجرایی هم این موضوع آمده که دریافت کمک های داوطلبانه در طول سال تحصیلی با مصوبه انجمن اولیا و مربیان به صورت اختیاری است و مدارس در این صورت می توانند کمک اولیا را دریافت کنند. با توجه به مشکلات سرانه مدارس ما هم بابت کمک آن ها تشکر می کنیم. شم آبادی در پاسخ به این سوال که چه توصیه هایی برای والدینی دارید که نگران پیامدهای متوجه شدن مسئولان مدرسه از شکایت علیه آنان هستند؟ بیان می کند:  اگر شرایط ثبت نام را دانش آموز داشته باشد و در محدوده سکونت باشند، باید ثبت نام انجام شود، اگر به ما گزارشی برسد ما حتما آن را صیانت می کنیم و اگر مشکلی برای دانش آموز ایجاد شود، قطعا برخورد می کنیم.

1000 میلیارد تومان؛ کل سرانه مورد نیاز استان

رئیس اداره ارزیابی عملکرد و پاسخگویی به شکایات آموزش و پرورش استان در پاسخ به چگونگی ثبت شکایات در این موارد می گوید: کلیه همکاران ما در مجموعه حوزه های نظارتی اعم از حراست و ارزیابی عملکرد ادارات، آمادگی رسیدگی به شکایات را دارند، غیر از آن در مجموعه اداره کل آموزش و پرورش ، می توانند با اداره ارزیابی عملکرد و پاسخگویی به شکایات استان به صورت تلفنی با شماره 32222103 شکایت خود را مطرح کنند. غیر از آن هم ما سامانه ثبت شکایت به نشانی shekayat.medu.ir  را داریم که سامانه شکایت وزارت آموزش و پرورش است و در صورت ثبت شکایت به استان منعکس می شود، اما تماس تلفنی راحت تر است.  وی در پاسخ به این سوال که شکایات در این زمینه بیشتر مربوط به کدام مقطع تحصیلی است؟ می افزاید: در همه مقاطع شکایت داشتیم، اما این که احصا کنیم در کدام مقطع بیشتر بوده،جمع بندی در این زمینه نداشتیم. شم آبادی تصریح می کند: ما در اصل مشکل سرانه مدارس داریم، وقتی این گزارش ها می آید به سمت مدیر مدارس نشانه می گیریم، درحالی که حوزه های بودجه در مجلس و دولت باید کمک کنند تا سرانه های کافی تامین شود و چنین مشکلاتی ریشه اش خشک شود. در یک جمع بندی در چندماه اخیر کل سرانه مورد نیاز استان حدود هزار میلیارد تومان برآورد شد.

تابستان تلخی برای منافقین رقم خورد. دولت آلبانی در جدیدترین محدودیت خود برای منافقین در تیرانا، شبکه اینترنت مقر اشرف3 را قطع کرده است. یک منبع آگاه امنیتی به تسنیم گفت که این اقدام برای جلوگیری از فعالیت‌های تروریستی منافقین صورت گرفته است و در پی آن، اعضای این گروهک مجبور به استفاده از اینترنت سیم‌کارت و برخی روش‌های غیرقانونی دیگر شده‌اند. این دومین ضربه اساسی دولت آلبانی در ماه‌های گذشته به یگان سایبری منافقین است. پلیس ضدشورش این کشور، خرداد امسال نیز با ورود به مقر اشرف3، تعداد زیادی از رایانه‌ها، سرورها و هاردهای متعلق به یگان سایبری منافقین را با خود بُرد. منافقین پس از اخراج از عراق و انتقال به آلبانی که موجب دور شدن شان از مرزهای ایران و محدودیت شدید آن‌ها برای انجام عملیات‌های تروریستی در داخل کشور شد، بیشترین تمرکز خود را روی اقدامات سایبری، فعالیت‌های جاسوسی و جذب در فضای مجازی قرار دادند. گفته می‌شود، سرورهایی که از این گروهک توقیف شده، حاوی اطلاعات زیادی به خصوص درباره رابطین منافقین در داخل کشور بوده که بنا بر گفته برخی منابع، این اطلاعات به ایران نیز منتقل شده است. با توقیف تجهیزات یگان سایبری منافقین، اعضای این گروهک ناچار به شیفت‌بندی برای استفاده از تعداد محدود سیستم‌های باقی‌مانده شده‌اند.

 اقدام مردم آلبانی علیه منافقین

 علاوه بر این، در پی اعتراضات شدید مردم آلبانی به‌خصوص در شهر دورس و روستای مانز که از حواشی امنیتی حضور منافقین در خاک خود نگران هستند، برخی اقدامات خودجوش علیه منافقین صورت گرفته است که در نتیجه آن، پلیس آلبانی به مراقبت‌های 24 ساعته در قالب گشت‌های 4-5 نفره در این منطقه اقدام کرده است. طی روزهای اخیر، پلیس آلبانی با نصب کیوسک‌هایی در ورودی‌های اشرف3، تردد در این اردوگاه را هم به‌شدت محدود کرده است و همه رفت‌وآمدها باید زیر نظر پلیس انجام شود. وضعیت منافقین به خصوص پس از حمله پلیس آلبانی به مقر آن‌ها در خرداد که به افشای اسنادی مبنی بر برنامه‌ریزی برای اقدامات تروریستی در خاک ایران و اقدامات تروریسم سایبری با همکاری موساد علیه ایران منجر شد، اوضاع را برای کنترل اعضای این گروهک بسیار سخت کرده است و سران منافقین با یک بحران بی‌سابقه مواجه شده‌اند. بنا بر گزارش تسنیم، برخی مقامات ارشد منافقین به تازگی در جلسه‌ای محرمانه، با اشاره به وضعیت پیش‌آمده و همچنین افزایش بی‌سابقه انتقادات صریح از سوی نیروها، از تعبیر «فروپاشی تشکیلاتی» استفاده کرده‌اند. این فروپاشی به‌ویژه پس از فرار «بیجار رحیمی» از اعضای قدیمی این گروهک و افشاگری وی علیه منافقین، روند تندتری گرفته است و بسیاری از اعضای رده‌پایین و حتی برخی مقامات رده‌بالا خواهان جدایی هستند و همین موضوع فشار و سخت‌گیری بیشتر روی بدنه را افزایش داده است. به تازگی فرشته شجاع عضو شورای مرکزی منافقین در یکی از نشست‌های این گروهک با هدف ایجاد رعب و وحشت و جلوگیری از فرارهای دیگر بیان کرده‌ است، هرکسی مانند بیجار رحیمی از مقر فرار کند، با دولت آلبانی هماهنگ می‌کند که عنصر فراری را به‌عنوان یک عضو غیرقانونی شناسایی کنند و تحویل ایران دهند. این سخنان البته نتوانست اعضای ناراضی و مسئله‌دار منافقین را قانع کند و برخی از آن‌ها گفته‌اند که «اگر روابط سازمان با دولت آلبانی در این سطح بود، حداقل گشت‌ها و ایست و بازرسی‌های اطراف و داخل مقر تعطیل می‌شد.»

روز گذشته مرکز رسانه قوه قضاییه جزئیات حکم قطعی یکی از ابربدهکاران بانکی را منتشر کرد و براساس آن رستمی صفا و برخی همکاران وی به حبس تا 20 سال محکوم شدند و خود وی نیز به بازگرداندن بیش از 20 هزار میلیارد تومان به شبکه بانکی محکوم شد.

طی سال های گذشته رویکرد مناسبی برای برخورد با پرونده های فساد اقتصادی در دستگاه قضایی در پیش گرفته شد و برخی پرونده های بزرگ مفاسد اقتصادی به سرانجام رسید . از این نظر مشخص شد که در برخورد با مفاسد اقتصادی عزم جدی وجود دارد، اما از سوی دیگر، رصد چرایی شکل گیری مفاسد اقتصادی به ویژه در نظام بانکی موضوعی است که جای تامل دارد.

واضح است که نظام بانکی به دلیل انباشت پول همواره و در همه کشورها، اصلی‌ترین محمل شکل گیری فسادهای اقتصادی است. با این حال به دلایلی که در اقتصاد ایران بیشتر دیده می شود، زمینه های شکل گیری مفاسد بانکی در کشور ما بیشتر بوده است. برخی از این زمینه ها که در سال های اخیر اقدامات خوبی برای ریشه کن کردن آن ها صورت گرفته به شرح زیر است:

1 . نبود شفافیت؛ در سال های گذشته اطلاعات چندانی از عملکرد بانک ها به ویژه در زمینه تسهیلات کلان وجود نداشت، اما از زمان روی کار آمدن دولت یازدهم و به ویژه با پیگیری وزارت اقتصاد و بانک مرکزی و سپس با مصوبات قانونی مجلس، اکنون اطلاعات فراوانی از تسهیلات بانکی به تفکیک هر بانک، شامل بدهکاران کلان، تسهیلات به شرکت‌های زیرمجموعه، تسهیلات به کارکنان بانک‌ها و مواردی از این قبیل از سوی بانک مرکزی افشا می شود که نقش مهمی در پیگیری رسانه‌ای موارد خاص و الزام بانک ها به اصلاح موارد داشته است. هرچند انتظار است الزامات مشخص و جرایم بازدارنده ای علیه مدیران بانک هایی که تن به شفافیت نمی دهند اعمال شود.

2. ناترازی در منابع و مصارف بانکی؛ اقتصاد ایران با همه تلاش هایی که برای توسعه بازار سرمایه انجام گرفته، همچنان بانک‌محور بوده و سهم نظام بانکی از تامین منابع بخش های مختلف اقتصاد بیش از 90 درصد است. از سوی دیگر، بانک مرکزی برای کنترل رشد نقدینگی به منظور مهار تورم، سراغ روش تعیین سقف برای رشد ترازنامه بانک ها رفته است که خروجی آن رشد تسهیلات دهی بانک ها به میزانی کمتر از تورم است. چنان‌که در 3 ماه نخست امسال، میزان تسهیلات بانکی پرداخت شده نسبت به 3 ماه اول سال گذشته 26 درصد رشد داشته و این میزان رشد در شرایط تورم 50 درصدی در عمل به معنای کاهش تسهیلات‌دهی بانک‌هاست. این مسئله در کنار دیگر عوامل موثر بر نیاز بخش های مختلف به نقدینگی موجب تقاضای انباشته در برابر عرضه محدود می شود و این ناترازی زمینه‌ساز شکل‌گیری صف برای تسهیلات بانکی و در نتیجه فساد است.

3. جهش ارزی و وام های ارزی با نرخ های ترجیحی؛ از دیگر عوامل ایجاد فسادهای بانکی، جهش نرخ ارز و مسئله بازگشت وام های ارزی است. در چنین شرایطی تولیدکننده از یک سو با این مسئله مواجه است که ظرف مدت زمان کوتاهی باید وام ارزی را که به عنوان مثال با دلار 4 هزار تومان در سال 96 دریافت کرده است با دلار به نرخ بیش از 10 برابر به بانک برگرداند. این در حالی است که با وجود جهش نرخ ارز بسیاری از تولیدکننده ها، سود ریالی شان به اندازه جهش ارز افزایش نداشته، اما از سوی دیگر، الزام به بازگرداندن وام های ارزی با نرخ های قبلی نیز جفا به منابع ارزی کشور است که به عاملیت بانک پرداخت شده است. این مسئله باید با فرمول و روش مشخصی سامان پذیرد تا زمینه ساز فساد نباشد. همچنین وجود نرخ های ارز ترجیحی و تلاش بسیاری از تولیدکنندگان و واردکنندگان برای دریافت وام با این نرخ ها موجب می شود تا صف بلندی برای دریاف وام ارزی ارزان شکل گیرد؛ صف بلندی که زمینه ساز فساد است.

4. نرخ سود منفی؛ در بسیاری از اوقات به ویژه در تورم های بالا، بانک مرکزی به سمت نزدیک کردن نرخ سود به تورم نمی رود. این مسئله موجب می شود تا نرخ سود حقیقی که تفاضل نرخ سود اسمی و تورم است، منفی شود؛ یعنی برای گیرنده وام، دریافت وام با نرخ سود کمتر از تورم به صرفه است و این‌جاست که باز هم صف شکل می گیرد. هرچند نمی توان انتظار داشت و بسیاری از تجربیات جهانی نیز نشان می‌دهد که نباید لزوما نرخ سود را به اندازه تورم افزایش داد، اما در هر حال نزدیک کردن نرخ سود به تورم برای تعادل بخشیدن به اقتصاد در شرایط تورمی و همچنین دور کردن انگیزه های مفسدانه در دریافت تسهیلات بانکی ضروری است.

در هر صورت، بازخوانی پرونده های فساد اقتصادی با هدف درس گرفتن از این پرونده ها و یافتن نقاط ضعف اقتصاد و به ویژه نظام بانکی و تصمیمات اقتصادی کلان در حوزه سیاست های پولی و ارزی ضروری است و باید این نگاه آسیب شناسانه در دستور کار نهادهای مسئول قرار گیرد.

 

مهدی حسن زاده - همزمان با اعلام برنامه هفتگی مجلس شورای اسلامی و در دستور کار قرار گرفتن طرح افزایش 40 نماینده به تعداد نمایندگان فعلی مجلس، گزارش مرکز پژوهش های مجلس نشان می دهد که استان خراسان رضوی براساس معیار جمعیتی، هم اکنون 5 نماینده کمتر در مجلس شورای اسلامی دارد و در طرح پیشنهادی کمیسیون شوراهای مجلس با وجود اختصاص 2 سهمیه جدید از بین 40 سهمیه اضافه شده به نمایندگان، عقب ماندگی استان از سهم واقعی خود در مجلس، بیش از 8 نفر خواهد بود و انتظار است با اصلاح این مصوبه در صحن علنی مجلس، حق استان از کرسی های نمایندگی استیفا شود.

قانون درباره تعداد نمایندگان چه می گوید؟

براساس گزارش خبرگزاری خانه ملت، روز گذشته، دستور کار هفتگی مجالس اعلام شد و براساس این دستور کار، گزارش کمیسیون امور داخلی کشور و شوراها درباره طرح اصلاح جدول حوزه‌های انتخابیه مجلس شورای اسلامی و تعداد نمایندگان آن‌ها در دستور کار هفتگی مجلس قرار گرفت. براساس این طرح قرار است 40 نفر به تعداد فعلی نمایندگان مجلس اضافه شود. در اصل 64 قانون اساسی آمده است: «عده نمایندگان مجلس شورای اسلامی 270 نفر است و از تاریخ همه پرسی سال 1368 شمسی پس از هر 10 سال، با در نظر گرفتن عوامل انسانی، سیاسی، جغرافیایی و نظایر آن‌ها حداکثر 20 نفر نماینده می تواند اضافه شود. زرتشتیان و کلیمیان هرکدام یک نماینده و مسیحیان آشوری و کلدانی در مجموع یک نماینده و مسیحیان ارمنی جنوب و شمال هرکدام یک نماینده انتخاب می کنند. محدوده حوزه‌های انتخابیه و تعداد نمایندگان را قانون معین می کند.» با گذشت حدود 20 سال از افزایش 20 نفری نمایندگان مجلس از 270 به 290 نفر اکنون قرار است 40 نفر به تعداد نمایندگان اضافه شود. در همین باره، بند 1 سیاست‌های کلی انتخابات ابلاغ شده از سوی رهبر انقلاب نیز ناظر به همین موضوع است: «تعیین حوزه‌های انتخاباتی مجلس شورای اسلامی و شوراهای اسلامی بر مبنای جمعیت و مقتضیات اجتناب‌ناپذیر به‌گونه‌ای که حداکثر عدالت انتخاباتی و همچنین شناخت مردم از نامزدها فراهم گردد.»

خراسان رضوی سومین استان دارای بیشترین کمبود نماینده

در همین حال، گزارش مرکز پژوهش های مجلس از وضعیت فعلی نمایندگان مجلس نشان می دهد که استان خراسان رضوی هم اکنون و بر اساس معیار جمعیتی 5.1 کرسی نمایندگی کمتر از جمعیت خود در مجلس دارد. در گزارش مرکز پژوهش های مجلس با اشاره به جمعیت 79926270 نفری در آخرین سرشماری (سرشماری سال 95) و با کم کردن 5 نفر نمایندگان اقلیت های دینی و تقسیم این رقم به 285 نفر، به ازای هر 280443 نفر در کشور باید یک نماینده در مجلس حضور داشته باشد و همین رقم مبنای تقسیم حوزه های انتخابیه قرار می گیرد. چنان که شهرهای کوچک تر با فاصله نزدیک به یکدیگر در تجمیع با هم یک حوزه انتخابیه را تشکیل می دهند و به تناسب جمعیت، تعداد نمایندگان خود را در مجلس خواهند داشت. گزارش مرکز پژوهش های مجلس نشان می دهد که توزیع نمایندگان فعلی مجلس براساس این شاخص، توزیع عادلانه ای نیست و برخی استان ها به نسبت جمعیت نماینده بیشتر و برخی استان ها نماینده کمتری در مجلس دارند. براساس این گزارش که جزئیات آن در جدول آمده است، اکنون استان های تهران با 12.3 نفر کمبود و البرز با 6.6 نفر کمبود در رتبه های اول قرار دارند و پس از این استان ها، خراسان رضوی با 5.1 نفر کمبود در رتبه سوم از نظر کمبود تعداد نمایندگان قرار دارد. این در حالی است که استان هایی نظیر آذربایجان شرقی، گیلان، اردبیل و لرستان به ترتیب 5.1، ۴/۴و 3 نفر نماینده مازاد به نسبت جمعیت خود در مجلس دارند.

تبعات کمبود نماینده در مجلس برای استان

واضح است که با توجه به نقش مجلس در توزیع اعتبارات و امکانات در تصویب بودجه، سهم کمتر استان ها از کرسی های نمایندگی می تواند به سهم کمتر آن ها از اعتبارات بودجه ای و برخی امکانات مصوب در مجلس منتهی شود. به عنوان مثال در گزارش های پیگیرانه خراسان درباره سهم استان از اعتبارات بودجه ای مربوط به آب مشخص شده است که با وجود رتبه نخست امسال استان از نظر خشکسالی، سهم بحران آب مشهد از اعتبارات آبی بودجه به 3 درصد هم نمی‌رسد! شبیه این وضعیت را در زمینه اعتبارات مربوط به توسعه راه های استان می بینیم که نتیجه آن در گزارش روز گذشته(یک شنبه 29 مرداد) با تیتر «بهار مرگبار ترافیکی» و افزایش 22 درصدی فوتی های تصادفات جاده ای استان قابل مشاهده است.

طرح مجلس و کاهش سهم خراسان رضوی از مجلس!

در همین حال با انتشار طرح اصلاح جدول حوزه های انتخابیه و گزارش مرکز پژوهش های مجلس مشخص شد با این که از بین 40 نماینده ای که قرار است به مجلس اضافه شوند، 2 نماینده سهم استان خراسان رضوی است، اما با توجه به این که این افزایش کمتر از نسبت جمعیت استان به کل جمعیت کشور است، عقب ماندگی خراسان رضوی از سهم واقعی اش در تعداد نمایندگان مجلس از 5.1 به 8.3 نفر می رسد.

به گزارش فارس، مطابق طرح اصلاح جدول حوزه‌های انتخابیه و افزایش تعداد نمایندگان مجلس، 40 نفر به تعداد کل نمایندگان مجلس شورای اسلامی،‌ افزوده می‌شود. بر این اساس در استان خراسان رضوی تغییرات به این صورت است:  شهر کلات، تابع استان خراسان رضوی از حوزه انتخابیه مشهد و کلات منتزع و به حوزه انتخابیه درگز ملحق می شود. بخش های احمد آباد و رضویه از حوزه فریمان و سرخس منتزع و به حوزه انتخابیه مشهد ملحق می شود. با اضافه شدن یک نماینده به حوزه انتخابیه شهرستان مشهد، تعداد نمایندگان این حوزه به شش نفر افزایش می یابد. بر اساس اعلام کمیسیون شوراها، در مجموع 2 نفر به جمع 18 نماینده فعلی استان خراسان رضوی اضافه می شوند. این در حالی است که با اضافه شدن 40 نماینده به مجلس و با توجه به عقب ماندگی قبلی در مجموع استان خراسان رضوی 8.3 کرسی کمتر از نسبت جمعیت خود به کل کشور در مجلس دارد.

در نهایت، انتظار است نمایندگان مجلس به ویژه نمایندگان استان خراسان رضوی در روزهای باقی مانده و در آستانه بررسی طرح در مجلس، با استناد به آمار جمعیت و گزارش مرکز پژوهش های مجلس، نسبت به استیفای حق استان از مجلس شورای اسلامی اقدام کنند.

 

کامیار - ماجراجویی‌های آمریکا در منطقه غرب آسیا ادامه دارد. تفنگداران دریایی آمریکا در روزهای گذشته تحرکات «حساسیت‌برانگیزی» را نزدیک مرزهای ایران در منطقه خلیج‌فارس انجام دادند؛ اقداماتی که با واکنش محکم نیروهای نظامی ایرانی مستقر در این منطقه مواجه شد. سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، همچنین تصاویری را از آخرین رصد ناوگروه بالگردبر آمریکایی در تنگه هرمز توسط سامانه‌های پایش و کنترل نیروی دریایی سپاه منتشر کرد. این تصاویر در پایان بیست و چهارمین مجمع عالی فرماندهان و مسئولان سپاه پاسداران منتشر و رسانه ای شده است. دریادار علیرضا تنگسیری فرمانده نیروی دریایی سپاه در تشریح این تصاویر خبر داد که ناو ایرانی تیپ ذوالفقار موفق به توقف پرواز بالگردهای آمریکایی از روی یک ناوگروه بالگردبر آمریکایی شده است. به گفته فرمانده نیروی دریایی سپاه، در این رصد، ناو بالگردبر شناور آمریکایی مبادرت به پرواز بالگرد می‌کند اما بعد از دریافت اخطار از باند کنترل تنگه هرمز و همچنین حضور شناورهای نیروی دریایی سپاه، مجبور به فرود بالگردها می شود. بر اساس این گزارش، ناو ایرانی تیپ ذوالفقار که مسئولیت کنترل ورودی تنگه هرمز را بر عهده‌ دارد، پس از رصد ناو آمریکایی در تنگه هرمز به ناوگروه آمریکایی اخطار داده است. فرمانده نیروی دریایی سپاه همچنین افزوده است، در رخدادی دیگر، شناورهای نیروی دریایی سپاه موفق به دور کردن ۱۸۰ مایلی ناو هواپیمابر آمریکایی از آب‌های سرزمینی ایران شده‌اند. وی اظهار کرده: آخرین خروج آمریکایی‌ها در آبان ۱۴۰۰ بوده است و اقدام اخیر، اولین ورود به خلیج فارس به شمار می‌رود. طبق اطلاعات منتشر شده از سوی نیروی دریایی سپاه، ندسا در جریان این عملیات دو فروند ناو رزمی و بالگردبر آمریکایی ( USS BATAAN(LHD-5  و ( THOMASHUNDER (DDG-16  را رصد و رهگیری کرده است. این عملیات، ۲۶ مرداد امسال انجام شده است.

اگر از دستور من اطاعت نکنی...

 همزمان در رسانه های کشورمان، فیلم آخرین رصد ناوگروه بالگردبر آمریکا در تنگه هرمز توسط سپاه پاسداران انقلاب اسلامی منتشر شد. نکته مهم این فیلم، مکالمه یکی از نظامیان ایرانی با ناو بالگردبر آمریکایی است. این دلاور از جان گذشته نیروی دریایی سپاه خطاب به آمریکایی‌ها می‌گوید: «اگر از دستور من اطاعت نکنی (دورشدن از آب های سرزمینی ایران) روی بالگردهای شما آتش می‌گشایم»، تهدیدی که به سرعت جواب می دهد و بالگردهای آمریکایی روی ناو خود فرود می‌آیند. نظامیان آمریکایی با نزدیک شدن به مرزهای ایران و در بعضی مواقع با نقض حریم ایران سعی در ایجاد حساسیت و تنش‌زایی دارند. مدل پاسخ‌دهی ایران به این واکنش‌ها می‌تواند میزان آمادگی اش برای مقابله با تهدیدات بزرگ‌تر را به نمایش بگذارد، به این معنا که اگر ایران در برابر تحرکات نظامی آمریکا در نقض حریم کشور منفعلانه برخورد کند، این فرضیه تقویت می‌شود که شرایط ایران به گونه‌ای نیست که قصد مقابله با تهدیدات بزرگ‌تر را داشته باشد. به بیان دیگر، آمریکا با دور و نزدیک کردن ادوات جنگی خود به مرزهای ایران به یک برآورد اطلاعاتی از آخرین وضعیت نظامی ایران دست پیدا می‌کند. بنابراین مهم است که فرماندهان نظامی ایرانی   به هرگونه «اقدام» یا «نمایش اقدام»، پاسخ متناسب یا بعضا بالاتر از تصور فرماندهان نظامی آمریکا بدهند. در همین زمینه تهدید صریح نظامی ایران نشان دهنده جدیت این کشور در برابر هرگونه ماجراجویی آمریکا علیه منافع ایران است. بیست و چهارمین مجمع عالی فرماندهان و مسئولان سپاه، شنبه ۲۸ مرداد (۱۹ اوت) برگزار شد. در این مجمع، دریادار علیرضا تنگسیری فرمانده نیروی دریایی سپاه با تشریح دستاوردهای دفاعی و موشکی نیروی دریایی سپاه، بیان کرد: نیروی دریایی سپاه انواع پهپادهای رزمی، شناسایی، تهاجمی و هیبریدی را در اختیار و در زمینه موشک‌های ساحل به دریا در شرایط بسیار خوبی قرار دارد. فرمانده نیروی دریایی سپاه تاکید کرد: نیروهای ایرانی در تنگه هرمز از توان کافی و صلابت لازم برای برقراری امنیت خلیج فارس و این تنگه راهبردی برخوردار هستند. این در حالی است که ایالات متحده در دو ماه اخیر، مانور تبلیغاتی گسترده ای درباره افزایش تجهیزات نظامی پیشرفته در خلیج فارس با ادعای بازدارندگی در مقابل ایران داشته است. ایران نیز اعلام کرده است که سطح قابلیت های نظامی خود در آب‌های سرزمینی‌اش را ارتقا می‌دهد. آمریکا اعلام کرده است برای بازدارندگی در برابر ایران، شمار نیروهای نظامی، جنگنده‌های اف۱۶ و اف۳۵ و دیگر شناورها و فناوری‌های دریایی پیشرفته خود را در خلیج فارس افزایش داده است. مقامات آمریکایی گفته اند مجموع تجهیزات نظامی و دریایی آمریکا قرار است برای کشتی هایی که از تنگه هرمز عبور می کنند، پوشش هوایی داشته باشند. این اقدام همچنین به توقیف نفتکش‌های آمریکایی توسط ایران نسبت داده می‌شود. در پی این اظهارات، مقامات نظامی ایران نیز درباره اقدامات «تحریک آمیز» ایالات متحده در خلیج فارس هشدار داده اند. در این باره ۲۸ تیر امیر سرتیپ محمدرضا آشتیانی وزیر دفاع در واکنش به اظهارات آمریکایی‌ها گفت: «جمهوری اسلامی در مرحله‌ای از اقتدار و توانمندی است که کسی نمی ‌تواند آن را تهدید کند.»

سارا مسیحا/حدود 10 روز دیگر نقل و انتقالات تابستانی لیگ برتر فوتبال ایران به پایان می رسد و از این رو برخی باشگاه ها برای تکمیل فهرست به تکاپو افتاده اند و در این میان پرسپولیس و تراکتور که نمایندگان ایران در لیگ قهرمانان آسیا هستند تحرکات بیشتری داشته اند. همین چند روز پیش و پس از بازی پرسپولیس و تراکتور بود که کادرفنی و بازیکنان پرسپولیس در صحبت هایی هماهنگ از وجود برخی مشکلات در این باشگاه و بی توجهی ها گلایه کردند و به نظر می رسید عمده مسئله آن ها مشکل مالی است. این اظهارنظرها و گلایه ها در حالی صورت گرفت که به گفته رضا درویش مدیرعامل باشگاه پرسپولیس، این باشگاه برای پرداخت طلب های فصل گذشته بازیکنانش اقدام کرده و تقریبا صد در صد با آن ها تسویه کرده بود و برای همین این گلایه ها و ابراز نگرانی سرخ ها باعث تعجب خیلی ها شد! از طرفی باشگاه پرسپولیس در نقل و انتقالات با حفظ اسکلت اصلی تیم و جذب چند بازیکن ملی پوش در پست های مختلف به ترمیم نقاط ضعف اقدام و رضایت یحیی گل محمدی سرمربی تیم را جلب کرده بود و به زعم بسیاری این تیم کار اصلی اش را در نقل و انتقالات به درستی انجام داده بود. بنابراین انتقاد و گلایه سرخ ها نمی توانست دلیلی جز مسائل مالی داشته باشد اما با از سر گرفته شدن نقل و انتقالات پرسپولیس به نظر می رسد اشاره سرخ ها به مشکلات مالی، درخواست تامین هزینه جذب چند بازیکن جدید با توجه به نگرانی بابت پر شدن سقف بودجه   باشد. در همین زمینه از اوایل هفته جاری تحرکات نقل و انتقالاتی پرسپولیس شدت گرفت و شاهد خروج مهدی عبدی مهاجم با سابقه این تیم و انتقال قرضی او به تراکتور و مذاکره و توافق با یاسین سلمانی کاپیتان تیم ملی امید بودیم و در ادامه هم اخباری درباره جذب دروازه بان زیر 23 سال خارجی و یک مهاجم سرشناس مطرح شد. تصمیم یحیی گل محمدی برای خارج کردن عبدی ازفهرست بزرگ سال در حالی که تیمش در خط حمله، کمبود بازیکن دارد عجیب و تامل برانگیز است . حالا با خروج پریرا، شیخ دیاباته، آل کثیر و عبدی، شهاب زاهدی تنها مهاجم سرخ هاست.تصمیم یحیی حتی واکنش هواداران و رسانه ها را هم در پی داشت. اما به نظر می رسد کار جذب دو بازیکن مد نظر سرمربی سرخ ها در پست دروازه و حمله، به مراحل پایانی رسیده و گل محمدی برای رفع مشکل جذب و ثبت قرارداد آن ها اقدام به خارج کردن یک سهمیه بزرگ سال کرده است. جذب یاسین سلمانی و دروازه بان خارجی هم که سهمیه زیر 23 سال هستند، مشکلی برای فهرست بزرگ سال ایجاد نخواهد کرد و از این رو می توان گفت، عبدی آخرین خروجی سرخ ها در نقل و انتقالات تابستانی است و باید دید از بین گزینه های خارجی و گران قیمت مد نظر یحیی چه کسانی وارد فهرست نهایی پرسپولیس می شوند.  

مهاجمان مغضوب سرخ ها در تراکتور! 

باشگاه تراکتور هم که در دو هفته اول نتوانسته انتظارات هوادارانش را برآورده کند و با دو باخت متوالی زیر فشار انتقادات است، برای تقویت خط حمله اقدام به جذب قرضی مهدی عبدی مهاجم پرسپولیس کرد و گفته می شود در حال رایزنی با باشگاه سپاهان اصفهان برای انتقال عیسی آل کثیر به تبریز است. این مهاجم سابق پرسپولیس که راهی سپاهان شده بود به دلیل پر شدن سقف بودجه سپاهانی ها و رضایت ندادن به کم شدن مبلغ قراردادش، فعلا جایی در فهرست سپاهان ندارد و بلاتکلیف است. با این که گفته می شد شاید او دوباره به پرسپولیس برگردد اما یحیی گل محمدی تمایلی به بازگشت او نداشت و حالا باشگاه تراکتور که تیمش کمبود مهاجم دارد برای جذب آل کثیر اعلام آمادگی کرده است و احتمال دارد این بازیکن با مهدی حسینی بازیکن تراکتور معاوضه شود.

 

 

 

 

 

محوری

چرا نیمار ناراحت بود؟ 

در جشن رونمایی از نیمار در باشگاه الهلال همه خوشحال بودند جز یک نفر یعنی خود نیمار، چرا این فوق ‌ستاره با استعداد از این انتقال خوشحال نبود؟ 

سید مصطفی صابری| ‌ روزنامه نگار

 

 

 

 

 

پیشنهاد لاریجانی برای تغییر در ترکیب کابینه 

به جز چند وزارتخانه، بقیه را می‌توان منحل کرد و به جایش  وزارتخانه های منطقه ای تشکیل داد 

 

علی لاریجانی در تازه‌ترین اظهارات خود، از لزوم بسط عقلانیت در حکمرانی سخن گفت، از پیشنهاد ویژه خود برای تغییر در ترکیب کابینه رونمایی کرد، گریزی به موضوع تمرکززدایی زد و در لابه‌لای سخنان خود خاطرنشان کرد که آقایان فکر می‌کنند اگر در برخی پایتخت‌ها نفوذ داشته باشیم کار مهمی کرده‌ایم. نه، این وظیفه تبعی ماست، وظیفه اصلی ما این است که مردم خودمان زندگی قابل‌ پیش‌بینی داشته باشند. به گزارش خبرآنلاین علی لاریجانی رئیس سابق مجلس شورای اسلامی که در جمع گروهی از کارآفرینان استانی حضور یافته بود،  با اشاره به این که طبق قانون اساسی فعلی می توان تغییراتی را در دولت برای تمرکززدایی انجام داد، اظهار کرد: طبق قانون اساسی فعلی وزیران در مقابل رئیس جمهور و مجلس مسئول هستند؛ بنا بر این شما به وزیر بگو اختیاراتت را بده به استاندار، می‌گوید نمی‌توانم. چرا؟ جواب می‌دهد برای این‌که باید پاسخگوی مجلس باشم. پس مدیرکل من باید آن جا نظر بدهد. خب مدیرکل هم حرف استاندار را گوش نمی‌دهد و می‌گوید من باید پاسخگوی وزیرم باشم. بنابراین استانداران آن قدری که تسلط داشته باشند با شیخوخیت مسائل را حل می کنند. حرفشان نفوذ ندارد. او افزود: آیا می شود کاری کرد که این موضوع با قانون اساسی فعلی حل شود؟ به نظرم می شود آن را حل کرد. حال شاید شما بگویید امیدواری باطلی دارید ولی به نظرم می شود. در قانون اساسی چند وزارتخانه فقط نام برده شده که شامل وزارتخانه های اطلاعات، خارجه، دفاع و دادگستری است. اتفاقا این‌ها را نمی‌توان منطقه‌ای کرد. سخنان لاریجانی به همین جا ختم نشد و او در ادامه اظهار کرد: به نظرمن باید دولت را دو قسم کنیم، یک قسم وزیران ستادی و یک قسم وزیران منطقه‌ای. وزیران منطقه‌ای مسئول چند استان می شوند و از مجلس هم رای اعتماد می گیرند. مدیران کل هم باید زیر نظرشان باشند. وزیران ستادی هم لازم نیست هم برنامه‌ریز باشند و هم تا عمق کشور نظارت اجرایی داشته باشند. یعنی وزیر فرهنگ و آموزش و پرورش و آموزش عالی یک وزیر ستادی داشته باشد ولی همه وزیران منطقه‌ای باید برنامه آن‌ها را اجرا کنند. 

حکم قطعی پرونده گروه رستمی صفا، بدهکار کلان و دانه درشت بانکی کشور که در 2 سال گذشته با جدیت رسیدگی شده بود، در شعبه دوم دادگاه ویژه رسیدگی به جرایم اقتصادی تهران صادر شد.

به گزارش مرکز رسانه قوه قضاییه، با صدور رای پرونده گروه رستمی صفا، گام مهمی در حوزه مبارزه با فساد اقتصادی برداشته شده است. پرونده‌ای که یکی از بزرگ‌ترین پرونده‌های بدهی بانکی کشور محسوب می‌شود و متهم ردیف اول و دیگر متهمان آن از بدهکار کلان و دانه درشت بانکی کشور هستند. 

تشکیل شرکت‌های متعدد با هدف دریافت تسهیلات کلان 

گروه رستمی صفا با مدیریت محمد رستمی صفا سال‌های ۱۳۸۲ تا ۱۳۹۲ با تشکیل شرکت‌های متعدد، تسهیلات ارزی و ریالی کلانی را برای تولید و واردات از بانک‌های پارسیان، ملی، سپه، توسعه صادرات و تجارت دریافت و بخش عمده این تسهیلات را به خارج از کشور منتقل کرد. 

از آن جا که رستمی صفا تا سال ۱۳۹۳ از استرداد تسهیلات ارزی و ریالی امتناع و بخش عمده‌ای از این تسهیلات را به خارج از کشور منتقل کرده بود، در اسفند همان سال علیه محمد رستمی صفا، شرکا و معاونان وی اعلام جرم صورت گرفت و در نهایت اوایل سال ۱۳۹۴ بازداشت شد. پس از تشکیل پرونده، به‌رغم این که دادسرای تهران به منظور جلوگیری از هرگونه اخلال در واحد‌های تولیدی متعلق به رستمی صفا و وصول مطالبات بانک، فرصت بسیار زیادی در اختیار وی گذاشته بود، این فرد با دستاویز‌های مختلف از انجام این مهم امتناع کرد تا این که پرونده اتهامی محمد رستمی صفا و سایرین با صدور کیفرخواست به شعبه دوم دادگاه ویژه رسیدگی به جرایم اقتصادی ارسال و ارجاع شد.

اتهامات متهمان پرونده 

بر اساس کیفرخواست صادرشده اتهام‌های متهمان پرونده، اخلال کلان در نظام اقتصادی، نظام پولی و ارزی کشور به نحوه عمده از طریق قاچاق عمده ارز با خروج غیرقانونی منابع ارزی دریافتی از بانک‌های کشور در قالب قرارداد‌های غیرواقعی و با ارائه اسناد مزورانه به منظور دریافت تسهیلات بانکی کلاهبرداری‌های میلیون‌ یورویی، میلیون دلاری، میلیارد ینی و چندهزار میلیارد تومانی تشخیص داده شد.

رسیدگی دقیق و علمی به پرونده با حضور هیئت‌های کارشناسی 

رسیدگی به این پرونده از فروردین سال ۱۳۹۹ در شعبه دوم دادگاه ویژه رسیدگی به جرایم اقتصادی تهران آغاز و طی دو سال اخیر همزمان با آغاز دوره تحول و تعالی در قوه قضاییه، با جدیت بیشتر و با توجه به تاکیدات رئیس عدلیه مبنی بر رسیدگی علمی به پرونده‌ها، جلسات متعدد رسیدگی به پرونده با حضور هیئت‌های کارشناسی پولی، بانکی، ارزی، مالی، اقتصادی و گمرکی برگزار شد و کارشناسان  ابعاد مختلف این پرونده را از زوایای مختلف بررسی کردند. در نهایت پس از برگزاری جلسات متعدد دادگاه حکم قطعی و لازم الاجرای متهمان پرونده گروه رستمی صفا را صادر کرد و علاوه بر حبس‌های طویل المدت برای متهمان، با رای صادرشده بیش از ۲۰ هزار میلیارد تومان به شبکه بانکی کشور باز خواهد گشت. 

در مجموع ۷۷ سال حبس، مجازات متهمان پرونده 

دادگاه محمد رستمی صفا را به ۱۵ سال حبس تعزیری، محرومیت از هرگونه خدمات دولتی و رد مال در حق شبکه بانکی کشور به میزان ۱۸۱ میلیون و ۷۵۴ هزار و ۴۱۷ یورو، ۹۶ میلیون و ۲۷۶ هزار و ۴۳ دلار، یک میلیارد و ۵۱۴ میلیون و ۶۹۶ هزار و ۴۵ ین ژاپن و ۱۹ هزار و ۴۹۷ میلیارد و ۱۹۲ میلیون و ۶۵۶ هزار و ۱۲۴ ریال محکوم کرد. 

مهدی رستمی صفا به ۲۰ سال حبس تعزیری و محرومیت از هرگونه خدمات دولتی و مشارکت در رد مال با محمد رستمی صفا در حق شبکه بانکی محکوم شد. 

امیرحسین رستمی صفا به ۱۲ سال حبس تعزیری و محرومیت از هر گونه خدمات دولتی و مشارکت در رد مال با محمد رستمی صفا در حق شبکه بانکی محکوم شد.

مرتضی رمضانی قمی به ۱۰ سال حبس تعزیری، محرومیت از هرگونه خدمات دولتی و مشارکت در رد مال با محمد رستمی صفا در حق شبکه بانکی محکوم شد.

غلام عباس عباسی نیز به ۱۰ سال حبس تعزیری، محرومیت از هر گونه خدمات دولتی و مشارکت در رد مال با محمد رستمی صفا در حق شبکه بانکی محکوم شد. 

توفیق مجدپور به ۱۰ سال حبس و محرومیت از هر گونه خدمات دولتی و مشارکت در رد مال با محمد رستمی صفا در حق شبکه بانکی محکوم شد. 

گفتنی است، رسیدگی به دیگر بخش‌های پرونده اشاره شده نیز در حال انجام است.

رد مال ۳ هزار میلیارد تومانی به شبکه بانکی کشور

قوه قضاییه در کنار رسیدگی به این پرونده به دنبال بازگشت وجوه به شبکه بانکی نیز بوده است و متهمان پرونده از سال ۹۵ اقدام به پرداخت بخشی از رد مال کرده‌اند. با پیگیری‌های قضایی صورت گرفته تاکنون حدود ۳ هزار میلیارد تومان به شبکه بانکی بازگشته است.

همچنین ۲ هزار و ۳۰۰ میلیارد تومان از رد مال مربوط به واحد‌های تولیدی است که به نام شبکه بانکی منتقل شده؛ اما به دلیل جلوگیری از آسیب به روند تولید در تملک متهمان باقی مانده بود که این اموال نیز در ۲۵ خرداد امسال براساس رای صادرشده از دادگاهی در استان مرکزی، حکم خلع ید متهمان از واحد‌های تولید صادر شد و اموال به تملک شبکه بانکی کشور درآمد و از مجموع حکم رد مال متهمان کسر شد. 

با این حساب باید گفت با توجه به رد مال صورت گرفته به مبلغ ۳ هزار میلیارد و خلع ید قطعی در سال ۱۴۰۲ میزان بازگشت پول به بیت المال بیش از مبلغی است که در سال ۹۵ به نام بانک، اما در تملک گروه رستمی صفا بوده است.

غفوریان-شاید باورش سخت باشد، اما واقعیت دارد که فقط در فصل بهار امسال، بنابر آمار سازمان پزشکی قانونی، هزار و 430 نفر به دلیل سوءمصرف مواد جان‌باخته‌اند. این که علاوه بر فوتی‌ها، چه تعداد هم دچار 

چه عوارض و آسیب‌هایی شدند، خود جای تامل و بررسی دارد.

افزایش نگران کننده فوتی  ها

نکته تاسف‌برانگیز این است که نتیجه بررسی این آمار، وضعیت حادتری را نسبت به سال قبل نشان می‌دهد. برای نمونه تلفات ناشی از مصرف داروهای مخدر در بهار امسال نسبت به مدت مشابه سال قبل ۲۷ درصد افزایش یافته  و مصرف آن مرگ ۷۸۶ نفر را در بهار امسال درپی داشته است. عمده این موارد به دلیل ناآگاهی از عوارض و تبعات و مصرف خودسرانه آن ها  اتفاق افتاده است.

تلفات اعتیاد هم زیادتر شد

بر اساس این گزارش از این تعداد ۱۲۱۸ نفر مرد و ۲۱۲ نفر زن بودند و نکته غم‌انگیز دیگر این است که آمار تلفات اعتیاد هم در سه ماهه نخست امسال در مقایسه با مدت مشابه سال قبل با ۱۴ درصد افزایش همراه شده است.

آمار چند مصرفی‌ها

همچنین بر اساس اعلام سازمان پزشکی قانونی از کل تلفات سوءمصرف مواد در بهار امسال، ۱۷۳ نفر بر اثر مصرف مواد مخدر، ۴۰ نفر مواد محرک، ۷۸۶ نفر داروهای مخدر، ۲۱۵ نفر مصرف همزمان مواد مخدر و محرک با داروی مخدر و ۱۶۳ نفر در اثر سوءمصرف همزمان چند دسته مواد و دارو جان خود را از دست داده‌اند.

معتادها چه موادی مصرف می کنند؟

اما در کنار آمار و ارقام سازمان پزشکی قانونی، سرکی هم به پاتوق معتادان بکشیم و ببینیم، این عالیجنابان معتاد، چه گونه‌ای از مواد مخدر را در کشور استفاده می‌کنند. در این باره توضیحات پیشین مومنی، دبیرکل ستاد مبارزه با مواد مخدر کشور، ما را با نوع هنر معتادان آشنا می‌کند: در تقسیم‌بندی کلی مواد صنعتی و سنتی در کشور ما، ۷۵ تا ۸۰ درصد استفاده به صورت سنتی و ۲۰ تا ۲۵ درصد به صورت صنعتی است که در این بین، مصرف تریاک رتبه اول را دارد.

وی با اشاره به دامنه آسیب‌زایی تغییر الگوی مصرف از سنتی به صنعتی گفته است: مخدر صنعتی تمام ساختارهای مغز و فیزیکی را منهدم می‌کند و بازگشتش سخت است و بهترین کار، اقدامات پیشگیرانه و نرفتن به سمت این گونه مواد است، اما شیوه‌های درمانی جدید و مراکز درمانی به‌روز، به درمان این مصرف‌کنندگان کمک شایانی می‏کنند. مومنی گفته است: نتیجه یک پژوهش به ما نشان داد که حدود ۳۰ درصد جوانان و نوجوانانی که دچار اعتیاد شده بودند، می‌گفتند ما فکر نمی‌کردیم با یکی دو بار مصرف معتاد شویم و حدود ۳۰ درصد دیگر آنان نیز می‌گفتند در مقابل تعارفی که همسالانمان به ما می‌کردند نمی‌توانستیم «نه» بگوییم، چراکه احساس می‌کردند ترسو هستیم. بنابراین با کمک نهادهای فرهنگ‌ساز و خانواده‌ها، جوانان و نوجوانان باید به راحتی بتوانند در مقابل این پیشنهادهای مخرب «نه» بگویند.

مرگ و میر سوءمصرف در جهان

نشریه مشهور پزشکی «لانست» به‌تازگی گزارشی از وضعیت سوءمصرف مواد مخدر در آمریکا و کانادا منتشر کرده و در آن آورده است: «هم‌اکنون ۶۰ میلیون نفر در سراسر جهان با آثار اعتیادآور مواد افیونی دست و پنجه نرم می‌کنند و حدود 107 هزار نفر سالانه جان خود را بر اثر سوءمصرف و بیش مصرفی این مواد از دست می‌دهند.»

 18 تا 25 ساله های پر خطر

حال با این آمار، خوب است به درون ماجرا بیشتر وارد شویم و بررسی کنیم که این معضل بیشتر گریبان چه افرادی را می‌گیرد و با چه علایمی همراه است؟

بررسی‌های مرکز مشاوره و روان‌شناسی «مشاوره با ما» می گوید: «سوءمصرف مواد مخدر شرایطی است که می‌تواند هرکسی را در هر زمانی تحت تأثیر قرار دهد. هیچ تفاوتی ازنظر طبقه، نژاد، سن و جنسیت وجود ندارد. هرکس می‌تواند قربانی سوءمصرف مواد مخدر باشد. هرچند طبق تحقیقات، افراد در 18 تا 25 سالگی در معرض خطر بالاتری از سوءمصرف مواد مخدر قرار دارند و مردان نیز بیشتر از زنان در معرض سوء مصرف موادمخدر هستند. ژنتیک، مسائل روان‌شناسی و محیط‌زیست می‌توانند در کنار هم یا به‌تنهایی از دلایل سوءمصرف موادمخدر باشند.»

از این نشانه ها بترسیم

 اما چگونه می توان دریافت که یک فرد دچار اعتیاد یا سوءمصرف مواد شده است؟ این مرکز تخصصی به این پرسش پاسخ داده است: «تغییرات رفتاری اولین نشانه ای است که نزدیکان فرد سوءمصرف‌کننده مواد مخدر متوجه آن می‌شوند. با گذشت زمان تغییرات سریعی در خلق و خوی فرد سوءمصرف‌کننده مواد مخدر قابل‌مشاهده است.» و به این مورد، نشانه های دیگری را هم می توان اضافه کرد؛ تغییر در روند عادی زندگی و الگوی تغذیه و خواب، نرفتن به سر کار یا کلاس درس، درخواست قرض گرفتن، اقدام به دزدی، فاصله گرفتن از دوستان و روابط خانوادگی، توجه ناگهانی و بیش‌ ازحد به پاکیزگی یا مرتب بودن و....

 

سیدخلیل سجادپور- دزد سابقه داری که با تلاش نیروهای انتظامی در مشهد دستگیر شده است، راز کاپوت های خون آلود خودروهای سمند را فاش کرد.

به گزارش اختصاصی روزنامه خراسان، سپیده دم بیست و پنجم مرداد، ماموران گشت نامحسوس کلانتری آبکوه که عملیات گسترده ای را برای ردزنی سارقان در اجرای مرحله دیگری از طرح ارتقای امنیت اجتماعی آغاز کرده بودند، ناگهان مردی را دیدند که دستش زیر کاپوت یک دستگاه خودروی سمند گیر کرده بود و به زحمت تلاش می کرد دستش را از داخل موتور خودرو خارج کند.ماموران که به رفتارهای این مرد در آن ساعت از بامداد به شدت مشکوک شده بودند در حالی به سوی او حرکت کردند که مرد مذکور کامپیوتر خودرو را بیرون کشید و با مشاهده خودروی پلیس پا به فرار گذاشت.

نیروهای انتظامی که دیگر تردیدی نداشتند با سارق قطعات خودرو روبه رو شده اند بی درنگ به تعقیب وی در بولوار خیام شمالی پرداختند و بعد از طی مسافتی او را با چند فن رزمی به دام انداختند. در بازرسی بدنی از متهم مذکور که خود را «علی – آ» معرفی می کرد، دو دستگاه کامپیوتر خودروی سمند کشف شد که در زیر پیراهن خود مخفی کرده بود. دقایقی بعد با انتقال سارق 40 ساله به مقر انتظامی ، بازجویی های تخصصی از وی با دستور سرگرد جعفر عامری (رئیس کلانتری آبکوه مشهد) آغاز شد. بررسی های مقدماتی حکایت از آن داشت که متهم در پوشش جمع آوری ضایعات در کوچه و خیابان های خلوت پرسه می زند و پس از شناسایی خودروهایی که قفل کاپوت ندارند و از تجهیزات ایمنی کافی برخوردار نیستند، اقدام به سرقت کامپیوتر ( ای سی یو) می کند. 

گزارش روزنامه خراسان حاکی است این دزد سابقه دار که قبلا نیز به جرم سرقت راهی زندان شده بود، با صدور دستورهای ویژه ای از سوی قاضی دکتر جوانبخت (قاضی شعبه 203 دادسرای عمومی و انقلاب مشهد) در اختیار افسران دایره تجسس قرار گرفت تا تحقیقات بیشتری درباره سرقت های وی انجام شود. به همین دلیل بازجویی های فنی زیرنظر سرگرد طیوری (رئیس دایره تجسس کلانتری) در حالی ادامه یافت که زخم های روی دست متهم راز کاپوت های خون آلود را برملا کرد.این سارق حرفه ای در این باره به افسران دایره تجسس گفت: من بیشتر از خودروهای سمند سرقت می کردم و برای این دستبردها مجبور بودم اندکی کاپوت خودرو را بالا ببرم که دستم از زیر کاپوت به موتور خودرو برسد، اما وقتی سوکت های کامپیوتر خودرو را می کشیدم که آن را بیرون بیاورم، دستم در برخورد با لبه کاپوت ها زخمی می شد و خون آن روی خودرو باقی می ماند! 

این دزد 40 ساله ضمن اعتراف به 20 فقره سرقت کامپیوتر خودرو ادامه داد: من به مواد مخدر صنعتی از نوع کریستال اعتیاد دارم و به همین دلیل هم به تنهایی سرقت می کنم تا هزینه های خرید مواد مخدر را بپردازم! 

سارق شب رو که دستبرد به خودروها را از ساعت 2 تا 6 بامداد آغاز می کند،مدعی شد: هر کامپیوتر سرقتی را به مبلغ 800 هزار تومان به مالخر جوانی در منطقه خواجه ربیع می فروشم و در قبال آن کریستال می گیرم البته گاهی نیز مبالغ اندکی پول برای مخارج زندگی ام از مالخر می گیرم، چون من متاهل هستم و در همان منطقه خواجه ربیع زندگی می کنم! اما بیشتر هزینه های فروش کامپیوترهای سرقتی صرف خرید مواد مخدر می شود.

این دزد جوان در اعترافات خود اضافه کرد: دو دستگاه کامپیوتر کشف شده را همان شب سرقت کرده بودم، اما بقیه سرقت ها را در مناطق ابوطالب، شفا، خواجه ربیع، فرامرز عباسی، کوی امیرالمومنین (ع)، بولوار جانباز و ... انجام داده ام. 

بنابر گزارش روزنامه خراسان، نیروهای کلانتری آبکوه با استفاده از راهنمایی های قاضی پرونده، عملیات دستگیری مالخر و دیگر افراد احتمالی مرتبط با سرقت های کامپیوتر خودروها را در حالی آغاز کرده اند که دزد سابقه دار ادعا می کند همدستی در ارتکاب جرم ندارد! 

8 سال است که مسجدمان را مقر خدمت‌رسانی کردیم

رئیس هیئت‌امنای مسجد حضرت فاطمه‌معصومه(س) درباره این‌که از چند سال پیش تصمیم گرفتند که در مسجد برای خدمت‌رسانی به مردم برنامه‌ریزی کنند، می‌گوید: «من نزدیک 25 سال است که مبلغ هستم و نزدیک 8 سال است که در این مسجد مشغول به کار شدم. من علاوه بر حضور در هیئت امنای مسجد، امام جماعت و مسئول پایگاه فرهنگی و اجتماعی مسجد حضرت فاطمه‌معصومه(س) هم هستم. تقریبا از 8 سال پیش، مسجدمان را علاوه بر برگزاری نماز و امور دینی، مقر و قرارگاهی برای گره‌گشایی از مشکلات مردم قرار دادیم.»

 

مسئولان این مسجد 24 ساعته آماده‌باش هستند

«درِمسجد حضرت معصومه(س) از صبح تا شب به روی مردم باز است و بسته نمی‌شود؛ علاوه بر آن، مسئولان مسجد 24 ساعته در حالت آماده‌باش هستند تا اگر کسی کمک خواست، هرکاری از دست‌مان برمی‌آید، در اسرع وقت برایش انجام دهیم». حجت الاسلام «زمانی» با این مقدمه می‌افزاید: «مسجد ما از صبح برنامه‌های فرهنگی برای کودکان، نوجوانان، جوانان و بانوان دارد. از ۵ سال پیش با مجوز آموزش‌وپرورش، اقدام به راه اندازی مرکز پیش‌دبستانی و مهدکودک در مسجد برای افراد بی‌بضاعت کردیم که با هزینه بسیار اندک فرزندان خود را به این پیش‌دبستانی می‌آورند. بعد از نماز ظهر به مدت 2 ساعت، زمانی را در نظر گرفتیم که خادم مسجد استراحت کند. بعد دوباره برنامه‌های‌مان به‌خصوص برای حل معضلات محله و کمک به نیازمندان شروع می‌شود. بعد از نماز مغرب و عشا، الان که محرم و صفر است، سخنرانی و عزاداری داریم. به عبارت دیگر، مسجد ما از صبح زود تا آخر شب باز است و هر زمان که فردی مشکل داشته باشد، می‌تواند بدون وقت قبلی و هماهنگی به ما مراجعه کند. در غیر از این ساعت‌ها هم، مردم شماره من و مسئولان مسجد را دارند و اگر مشکلی پیش بیاید، تماس می‌گیرند».